MAKALE

Dahilde işleme rejimi; İhraç ürünlerimize dünya piyasalarında rekabet gücü kazandırmak amacıyla, dünya piyasa fiyatlarından gümrük muafiyetli olarak, Ticaret politikası önlemlerine tabi olmaksızın, ihraç ürünün üretimi için gerekli olan, hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri ithalatına imkan veren ekonomik etkili bir gümrük rejimidir.

Rejimin işleyişinden kısaca bahsetmek gerekirse; İthal edilecek olan hammadde 5100 rejim kodu ile muafiyet kapsamında ithal edildikten sonra ülkemizde üretime girmekte ve elde edilen yeni eşya 3151 rejim kodu ile ihraç edilmektedir.

Fakat Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında işlem görerek ihraç edilen eşyanın geri gelmesi durumunda, Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2010/55 sayılı genelgesi kapsamında “yükümlü tarafından BİLGE Sisteminde “4010” rejim kodu ile, TCGB Kalem Ekranında dahilde isleme rejimi kapsamında alınan belge ile ilgili muafiyet kodu seçilmek ve “satır kodu” alanına Dış Ticaret Müsteşarlığınca elektronik ortamda düzenlenen DİİB’in ihracat listesinde yer alan ilgili satır kodu girilmek suretiyle beyanname tescil edilir. Dahilde İşleme İzni kapsamında söz konusu işlemin gerçekleştirilmesi durumunda BİLGE Sisteminde “4010” rejim kodu ile, TCGB Kalem Ekranında dahilde isleme rejimi kapsamında alınan izin ile ilgili muafiyet kodu seçilmek suretiyle beyanname tescil edilir. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın bünyesinde yer alan ithal eşyasına ilişkin vergiler de 2009/116 sayılı Genelge çerçevesinde ilgili muayene memuru tarafından manuel olarak hesaplanır.” işlemleri uygulanmaktadır.

4010 rejimi aslında ihraç edilen eşyanın muafiyete tabi olmadan serbest dolaşıma girişi ile eş zamanlı yurtiçi kullanımını içermektedir. Bu manada dahilde işleme rejimi kapsamında ihraç edilip mahrece iade edilen ve daha sonra tekrar ihraç edilecek eşyaları kapsamamaktadır. Bu rejim kodu yerine 5123 “İhraç edildiği şekli ile geri gelmek üzere geçici ihraç edilen eşyanın dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemine tabi tutulması” rejim kodu sürecin işleyişine 4010 rejiminden daha yakındır.

Bütün bunlar dışında bilindiği üzere rejim kodlarının soldan ilk iki hanesi şu an uygulanmakta olan rejimi sonraki iki hanesi ise eşyaya uygulanan bir önce ki rejimi göstermektedir. 3151 ile çıkış yapan eşyanın 4010 rejim kodu ile geri dönüşü gümrüğün çalışma sistemine de tamamen aykırıdır. Bu sebeple 3151 ile çıkış yapan eşyanın mahrece iade edilmesi durumunda eğer eşya dahilde işleme rejimi kapsamında tekrar ihraç edilecekse 5131 şeklinde, dahilde işleme rejimi kapsamında tekrar ihraç edilmeyecekse 4031 şeklinde yeni rejim kodlarının oluşturulması en doğrusu olacaktır.

Sonuç olarak; ihracatımızın %50’sinden fazlası dahilde işleme rejimi kapsamında gerçekleştiği göz önüne alındığında; bu rejimi tam olarak karşılamayan 4010 rejim kodu ile işlemler davam ettirildiğinde gerek denetim elemanları gerekse idare nezdinde bu şekilde beyanın farklı anlaşılmalara sebebiyet vereceği ve birtakım mağduriyetlere sebep olacağı ortadadır. Bu sebeple kısa vadede rejim kodlarından en uygun olanı ile sürecin yönetilmesi ve bu konuda düzenleme yapılmasının uygunu olacağı düşünülmektedir.